Vijf vragen aan een redacteur

In de serie vijf vragen aan… stel ik vragen aan iemand die in de boekenwereld werkt. Deze week is het de beurt aan Wilma Kapitein, redacteur bij uitgeverij Columbus. Deze uitgeverij geeft kinderboeken en -bijbels uit, en is onderdeel van Royal Jongbloed.

Wat doet een redacteur?

‘Het werk van een redacteur verschilt per uitgeverij. In sommige uitgeverijen mag een redacteur het hele proces coördineren van manuscript tot gedrukt boek. Je bent dan een spin in het web tussen alle personen die bij het maken van een boek betrokken zijn. In andere uitgeverijen doet een redacteur een deel van dit proces, en worden andere zaken door anderen ingevuld.
Taken van een redacteur kunnen zijn:

•  Auteursbegeleiding, zoals het opstellen van een persoonlijke planning voor de auteur en adviseren tijdens het schrijfproces.
• Traffic. Hierbij kun je denken aan: manuscripten laten corrigeren en vormgeven, deze opgemaakte proeven in correctie doen, controleren en drukklaar maken, omslag laten vormgeven, omslag en binnenwerk naar de drukker sturen. 
• Calculeren. Het kostenplaatje moet opgesteld worden, en hierover moet onderhandeld worden met auteurs, illustratoren, vormgevers en drukkers.
• Planning. Een redacteur plant boekprojecten in voor de komende jaren. Er moet afwisseling in het fonds zitten, maar tegelijkertijd moet iedere uitgave passen bij de uitstraling van de uitgeverij. 
• Communicatie. Doordat een redacteur met veel belanghebbenden contact heeft, is een goede communicatie erg belangrijk. Niet alleen met auteurs en illustratoren, maar ook met andere (buitenlandse) uitgeverijen. Ook schrijft een redacteur veel. Informatieve teksten voor bijvoorbeeld het boekomslag, of boekinformatie voor de boekhandel.  
• Administratie. Alle boekinformatie moet op de juiste manier ingevoerd worden in verschillende systemen. Ook moeten facturen worden gecontroleerd en opgeslagen en worden er van iedere uitgave presentexemplaren verstuurd.’

Van welke taken krijg jij energie?

‘Veel afwisseling vind ik heerlijk. Ik ben nooit uren achter elkaar met hetzelfde bezig. Ik werk aan meerdere boekprojecten tegelijk, allemaal in een ander stadium. Verder heb ik met veel verschillende mensen contact.
Ik geniet ook erg van alle creatieve producten die ik toegestuurd krijg. Mooie verhalen, vrolijke illustraties, prachtig vormgegeven omslagen en binnenwerken. Ik vind het een voorrecht dat ik deze vaak als eerste onder ogen krijg.
En ik word echt gelukkig van een stapel glanzende, nieuwe boeken op mijn bureau. Vers van de pers, geurend naar papier en inkt.’ 

Welke uitdagingen kent jouw werk?

‘Je moet als redacteur voortdurend oplossingen bedenken voor kleine en grote problemen. Er is een hoge werkdruk, omdat je aan veel titels tegelijk werkt. Je werkt met veel mensen aan een boek, en voor de voortgang ben je afhankelijk van elkaar. Als er ergens een kink in de kabel ontstaat, beïnvloedt dat het hele proces.
Daarbij is het een uitdaging de deadlines in het oog te houden. Die worden stuk voor stuk bepaald door de ultieme deadline: de verschijningsdatum. Een redacteur probeert zich zo goed mogelijk aan die datum te houden. Een boek dat niet op tijd verschijnt, heeft directe gevolgen voor de begroting van de uitgever en de afspraken met auteurs en klanten.’

Welke eigenschappen en vaardigheden komen een redacteur goed van pas?

‘Bij vaardigheden denk ik direct aan goed kunnen plannen, organiseren en structureren. Taalbeheersing – in ieder geval Nederlands en Engels – is natuurlijk ook van groot belang. Communiceren, kostenbewust handelen, verantwoordelijkheid dragen, in teamverband werken…, een goede redacteur moet dit allemaal in huis hebben.
Als het over eigenschappen gaat zijn sociale vaardigheden onmisbaar. Verder moet je snel kunnen schakelen en overzicht kunnen houden over een veelheid aan projecten. Uiteraard is het ook handig als je van nature een goed gevoel voor taal hebt en stressbestendig bent.’

Heb je vanuit jouw werk als redacteur een goede tip voor schrijvers/ mensen die graag een boek willen schrijven? 

‘Heb lef! Zowel qua onderwerp als schrijfstijl. Probeer niet een ander na te apen. Jij bent uniek. Jij hebt iets eigens toe te voegen aan dat wat er al is. Kies originele invalshoeken. Schrijf op wat je denkt en geneer je niet. 

Aan de andere kant kan het geen kwaad een pas op de plaats te maken. Volg eerst eens een schrijfcursus om te ontdekken of het echt wat voor je is en of je schrijfsels voldoende kwaliteit hebben. Een goed plot en interessante verhaallijnen bedenken en uitwerken, is heel wat anders dan een leuk stukje schrijven op Facebook. 

Mocht de drang je echt te sterk geworden zijn, schroom dan niet om je manuscript op te sturen naar een uitgeverij. Het hoeft nog niet perfect te zijn. Een boek schrijven doe je samen. De redacteur wacht op je, en haar handen jeuken.’

Benieuwd naar de boeken waar Wilma als redacteur aan mee heeft gewerkt? Neem dan snel een kijkje: klik HIER.